Gods vergeten Woord 16 Geopenbaarde Woord 1 Zoeken naar een god

Vervolg van Gods vergeten Woord 15 Schepping 7 Vreze des Heren

3. Het Geopenbaarde Woord

Andere religies kunnen worden gekenmerkt als het zoeken van mensen naar god (of wijsheid). Bijbels Christendom kenmerkt zich door het feit dat God op zoek is naar de mens. Daarom hoeft de mens ook niet zelf te definiëren wat het volmaakte is: God openbaart hem dat in zijn Woord, de Bijbel. Dat maakt de Bijbel uniek.

Voorstellingen uit de Ramayana-cyclus. De brug die India en Ceylon verbindt met Rama Laksmana Hanuman en andere figuren. TMnr 1243-20 (Photo credit: Wikipedia)

Godsdiensten die zich boven het meest primitieve niveau verheffen maken er vrijwel altijd aanspraak op de mens tot hogere wijsheid en inzicht te voeren. Feitelijk hoeven we ons hierbij niet te beperken tot zuivere godsdiensten. Ook allerlei niet-godsdienstige en half-godsdienstige filosofieën maken zulke aanspraken. Vooral bij oosterse denkwijzen is het verwerven van wijsheid vaak de voornaamste doelstelling. Men denke bijvoorbeeld aan Hindoeïsme en Boeddhisme, maar ook aan allerlei meditatieve technieken die de laatste tientallen jaren de westerse wereld overspoelen. Dit laatste is overigens op zichzelf een interessant verschijnsel. Het wijst er op dat de westerse mens een sterke neiging heeft zich af te keren van het strakke rationalisme dat zijn maatschappij heeft ge­vormd om op zoek te gaan naar iets ‘hogers’.

Op zoek naar het licht

De manieren waarop een mens, volgens dergelijke leer, de hoogste wijsheid kan bereiken zijn vele. Onthechting van werelds genot is er vaak deel van. In het oosters denken speelt meditatie een grote rol. Men streeft dan vaak naar het uitschakelen van de rede door het stel­len van irrationele, onredelijke vragen: wat is het geluid van één klappende hand? Door dag in, dag uit, urenlang over zulke vragen te mediteren zou de zoeker tot een flits van verheven inzicht kunnen komen. Anderen zoeken het in een leven van deugd, hoe dan ook geformuleerd. Vaak gaan zulke op­vattingen gepaard met die van zielsverhuizing, reïncarnatie. De ‘ziel’ van de zoeker gaat door een groot aantal stadia van lichamelijk bestaan. Hij bereikt steeds hogere niveaus, zowel van bestaan als van denken en komt tenslotte tot een vorm van volmaaktheid. In die denkwijzen die een godsdienstige grondslag hebben is de onderliggende gedachte ge­woonlijk deze: de ziel is vervreemd geraakt van de god en moet nu de moeizame weg terug zien te vinden. De volmaaktheid die hij zoekt is dan de geestelijke hereniging van zijn ziel met deze god. In een bekend geval is het einde van alle onvol­maaktheid echter simpelweg het einde van alle zoeken en streven en daarom het ‘Nirvana’, het abso­lute niets.

Opvallend is, dat ook het klassieke Griekse denken zulke paden is gegaan. Ook daar achtte men de ziel vervreemd van het volmaakte en diende de mens de weg terug te vinden. Maar waar het oosters denken dat tracht te doen door het uitscha­kelen van de rede, trachtte het Griekse denken dat juist te doen door het in-schakelen van de rede. Dat verklaart althans ten dele het fanatieke streven van de Griekse filosofen om tot scherper inzicht te komen. En daarin ligt dan weer de oorsprong van onze rationele moderne wester­se wereld.

We hebben al gezien dat, voor zover er in zulke denkwijzen aan een god gedacht wordt, deze zich in het geheel niet bekommert om de zoekende mens. Dit volgt uit de gedachte dat de god geen schepper is en de mens dus niet zijn schepping. De mens moet daarom door eigen in­zicht zijn weg terug zien te vinden. Dit geldt zowel voor de rationele als voor de niet-rationele benaderingen. Beide laten zich karakteriseren als: de mens zoekt God, waarbij men voor de niet-godsdienstige filosofieën in plaats van ‘God’ ook ‘wijsheid’ kan invullen. Het is van belang dat men beseft dat dit aspect universeel is; het schijnt als het ware boven elke discussie verheven. Alleen de weg waarlangs het volmaakte bereikt moet worden staat ter discussie. De mens zelf moet de weg vinden die tot het volmaakte leidt, maar alleen diezelfde mens kan zeg­gen wat dat volmaakte is. En daarmee ontstaat een vicieuze cirkel. Het geldt daarom vaak als hoogste wijsheid te menen dat elk op zijn wijze wijs kan zijn en op zijn wijze volmaakt kan worden; dat de waarheid niet bestaat, maar dat er vele waarheden zijn. Dit is feitelijk een argument van zwakte. Omdat niemand kan weten wat waar is, zeggen we dat er geen absolute waarheid is. We zoeken naar iets hoger dan onszelf, maar omdat we dat zelf zouden moeten definiëren komen we er niet uit en kiezen het enige alternatief: we ontkennen dat het bestaat – maar we gaan toch door met zoeken. Wij zijn als blinden op zoek naar licht. De fout ligt uiteraard verder terug: bij de aanname dat we het ware zelf zouden moeten definiëren.

+

Vervolg:

Gods vergeten Woord 17 Geopenbaarde Woord 2 Geopenbaard licht

Gods vergeten Woord 18 Geopenbaarde Woord 3 De ene boodschap

Part of this chapter and next can be found in the English article: Souls and Religions with Nirvana and light

++

Aanvullende lectuur:

1. Kijkend naar het Oosten en het Westen voor Waarheid
2. Groeiend Boeddhisme

+++

Related articles

• 19 april 2015 breek los uit satan se greep (1)
• INTERVIEW: Christians are not against Buhari’s government – Bishop Francis Wale Oke
• The Expansion of Christendom: Crusading in Northern Europe, 1147 – 1415
• Searching for Sunday, Finding Communion: The Refreshing Orthodoxy of Rachel Held Evans
• Why All Christians Must Focus On Spain As One Of The Nations That Will Be Chosen By God To Destroy The Antichrist

• How Buddhist Concepts Change The Prejudiced Mind
• Exposure To Buddhist Beliefs Reduces Prejudice; Have You Heard About Nirvana?
• Tom Harris – How Nirvana Works
• INTERVIEW: Christians are not against Buhari’s government – Bishop Francis Wale Oke
• The Expansion of Christendom: Crusading in Northern Europe, 1147 – 1415
• Searching for Sunday, Finding Communion: The Refreshing Orthodoxy of Rachel Held Evans
• Why All Christians Must Focus On Spain As One Of The Nations That Will Be Chosen By God To Destroy The Antichrist