Sterfelijkheid en onsterfelijkheid 1 Levensadem en ziel

In de Bijbel is leven een gave van God. De bij­belse leer kent geen inherente onsterfelijkheid voor de mens. De Bij­bel kent een almachtige God die leven kan schenken, maar die dat leven ook weer kan wegnemen. De idee van een ziel als een inherent, onsterfelijk, goddelijk element in de mens is niet van bijbelse, maar van Grieks-filosofische oor­sprong. Het degradeert de almacht van God.

 

Eén van de gemeenschappelijke thema’s van vrijwel alle godsdiensten is een leer over leven en dood. De mens is zich be­wust van het feit dat het leven eindig is en vraagt zich af of er na de dood nog iets is. Welis­waar kunnen wij dat ‘iets’ niet waar­nemen maar overal ter wereld is men er van over­tuigd dat het bestaan niet ophoudt met de dood. Zelfs in onze ratio­nalistische, atheïsti­sche westerse wereld zijn velen daarvan overtuigd. Getuigenis­sen van men­sen met ‘bijna-dood’ ervarin­gen moeten ons overtui­gen van de reali­teit van een hiernamaals. Het bezwaar van zulke getui­genissen is natuurlijk dat niemand van hen de grens tussen leven en dood werkelijk heeft over­schreden, maar dat weerhoudt velen er niet van om deze ‘bewijzen’ te aanvaarden. Ook de Bijbel heeft het een en ander over dit onderwerp te vertellen. Maar wat hij te vertellen heeft spreekt de meeste mensen niet aan, zo blijkt.

 

In de Bijbel wordt leven voorgesteld als een gift van God. Het eerste boek van de Bijbel vertelt ons hoe God de mens for­meert van aardse materie; vervolgens schenkt Hij hem ‘de le­vensadem’ en “alzo werd de mens tot een levend wezen” (Gen. 2:7). Het woord voor ‘wezen’ hier is het He­breeuwse woord nefesj. Dit wordt in oudere vertalingen vaak vertaald met ‘ziel’; zo bijvoorbeeld in de Statenvertaling. Maar dit moet ons niet misleiden, ook dieren worden levende wezens (zielen) genoemd:

“En God zeide: Dat de aarde voortbren­ge levende wezens [nefesj] naar hun aard, vee en kruipend gedierte en wild gedier­te naar hun aard” (Gen. 1:24).

 

Ook bij de dieren is ‘de levensadem in hun neus’ (Gen. 7:21-23). Deze levensadem is het wat onderscheid maakt tussen leven­de wezens en dode materie. In mijn eerdere boek heb ik al gesproken over het verschil tussen leven en dode materie. Ik heb daar het feit bena­drukt dat de wetenschap dat ver­schil niet kan definiëren, en er daarom naar neigt om te ontkennen dat er een werkelijk verschil is. Voor zover het levende wezens betreft definieert de Bijbel het verschil dus als het al of niet aanwezig zijn van een ‘levens­adem’. Zonder levensadem is er slechts dode materie. En, hoogst belangrijk, het bezit van die levensadem is een gave van God, die Hij ook weer terug kan ne­men:

“Neemt gij hun adem weg, zij [de die­ren] sterven en keren weder tot hun stof” (Ps. 104:29).

Een mens of levende ziel – Belgische zanger Frank Vander Linden, lid van de groep De Mens. (Foto credit: Wikipedia)

Als de mens is geschapen wordt hem ver­teld dat hij het leven slechts op proef heeft. Hem is de aarde beloofd, maar voor­lopig ontvangt hij slechts een stukje daar­van (een ‘hof’) waar hij moet werken en bezig zijn. Ook ontvangt hij een wet, ge­symboliseerd in een gebod. Zou hij die wet overtreden, dan wordt het leven hem weer ontnomen:

“… want ten dage, dat gij daar­van eet, zult gij voorzeker sterven” (Gen. 2:17).

En zo gebeurt het ook. De mens overtreedt het gebod, en het leven wordt hem ontnomen. Weliswaar sterft hij niet ter plekke, maar de dood wordt hem op ter­mijn aangezegd:

“…totdat gij tot de aardbodem weder­keert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij en tot stof zult gij we­derkeren” (Gen. 3:19).

De mens was geformeerd “van stof uit de aardbodem” (Gen. 2:7) en daartoe zou hij terugkeren. Er is hier geen enkele sug­gestie dat er vóór zijn formering iets meer was dan dat ‘stof’ en er is ook geen enkele suggestie dat er na zijn heengaan iets an­ders rest dan datzelfde ‘stof’. Het intreden van de dood is het direct tegengestelde van het geven van het leven. Het één hangt onlosmakelijk samen met het ander; en zo vinden we het ook in de rest van de Bijbel.

+

Voorgaande

Uitdagende vordering 1 Wiens Woord

Gods vergeten Woord 16 Geopenbaarde Woord 1 Zoeken naar een god

++

Aanverwante lectuur

1. Omgaan met zorgen in ons leven
2. Leven gedefinieerd door de doodEerste stappen die leidden naar een loskoopoffer 1 Mens geplaatst in wereld van groen en andere levende wezensEerste stappen die leidden naar een loskoopoffer 2 Lot na daad van ongehoorzaamheidOffers van mensen onvolkomen tegenover het volmaakte slachtoffer door God te leveren 1
3. Verzoening en de gekochte race
4. Vindt er een transfer plaats na de dood?
5. Al of niet onsterfelijkheid
6. Onsterfelijkheid
7. Onsterfelijkheid – Immortaliteit
8. Immortality, eternality – onsterfelijkheid, eeuwigheid
9. De aanduiding door Paulus en Jacobus van de werken die wij horen te doen
10. Geschapen om te leven in relatie met God
11. Mogelijkheid tot leven
12. Activiteiten in dit leven nagaan
13. Elke keuze die we maken veroorzaakt een rimpelig effect in ons leven
14. Kies voor Leven
15. Leef …
16. Hopen zolang je leeft
17. Overtuiging voor de dingen die God beloofde
18. Je leven de som van al je keuzes
19. Glimlach raam naar je ziel
20. Monotomie van het leven
21. Leef alsof je morgen gaat sterven
22. Hoe is jouw film van je leven?
23. Christus kennen is zin geven aan het leven

+++